Giấy can nổi bật như một loại giấy đặc biệt với đặc tính trong suốt độc đáo. Được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực từ kỹ thuật, kiến trúc đến đồ họa và in ấn, hiểu rõ về loại giấy này là điều cần thiết cho những người làm công việc sáng tạo và kỹ thuật. Vậy giấy can là gì, nó có những đặc điểm giấy can nào và ứng dụng giấy can của nó ra sao? Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn chi tiết về giấy can trong suốt.
I. Giấy can là gì?
Giấy can là một loại giấy chuyên dụng, được sản xuất với mục đích chính là có độ trong suốt giấy can cao, cho phép người dùng nhìn xuyên qua và sao chép (can) lại hình ảnh, bản vẽ hoặc văn bản từ một lớp dưới lên lớp trên.

Khác với giấy in, giấy viết thông thường có độ đục cao, giấy can trong suốt được xử lý đặc biệt để giảm thiểu sự tán xạ ánh sáng, cho phép ánh sáng truyền qua gần như hoàn toàn.
II. Đặc điểm nổi bật của giấy Can
Giấy can được biết đến và sử dụng rộng rãi nhờ sở hữu những đặc điểm giấy can độc đáo, phân biệt nó với các loại giấy in thông thường. Chính những đặc điểm này quyết định ứng dụng giấy can trong các lĩnh vực chuyên biệt.
- Độ Trong Suốt: đặc trưng nhất của giấy can. Độ trong suốt giấy can cho phép ánh sáng xuyên qua gần như hoàn toàn, giúp người dùng dễ dàng đặt giấy lên trên một bản vẽ hoặc hình ảnh khác và nhìn xuyên qua để sao chép hoặc can lại chi tiết. Mức độ trong suốt có thể khác nhau tùy thuộc vào chất lượng và định lượng giấy can.

- Bề mặt: Giấy can thường có bề mặt mịn, không tráng phủ. Bề mặt này lý tưởng cho việc sử dụng các dụng cụ vẽ kỹ thuật như bút chì, bút kim, bút mực tàu, cho phép mực và chì bám tốt mà không bị lem hay nhòe.
- Định lượng giấy đa dạng: Giấy can có nhiều mức định lượng giấy can khác nhau, từ rất mỏng khoảng 40gsm đến dày hơn 180gsm.
- Loại mỏng (40-60gsm) thường rất trong, phù hợp để can nhanh hoặc nháp.
- Loại trung bình (70-110gsm) là phổ biến nhất cho giấy vẽ kỹ thuật, giấy kiến trúc và đồ họa, cân bằng giữa độ trong suốt và độ bền.
- Loại dày hơn (120-180gsm) cứng cáp hơn, có thể dùng làm bìa, thiệp hoặc các ứng dụng cần độ bền cao hơn một chút.
- Độ bền: chất lượng tốt khá bền, ít bị giòn hay mục theo thời gian nếu được bảo quản đúng cách, tránh ánh nắng trực tiếp và độ ẩm cao.
- Khả năng bám mực/chì: Bề mặt mịn của giấy can có khả năng bám tốt các loại mực và chì chuyên dụng cho vẽ kỹ thuật và đồ họa.
III. Các loại giấy can phổ biến
Giấy can có nhiều loại khác nhau, mỗi loại có đặc điểm và ứng dụng riêng. Dưới đây là các loại giấy can phổ biến:
- Giấy Can Trắng:

- Đặc điểm: Mỏng (25-40 g/m²), trong suốt, bề mặt nhẵn, thường màu trắng hoặc hơi ngả vàng.
- Ứng dụng: Dùng để vẽ, sao chép bản vẽ, in bản đồ, làm giấy gói, hoặc thủ công mỹ nghệ. Độ trong suốt giúp dễ dàng sao chép hình ảnh hoặc bản vẽ.
- Độ bền: Dai, khó rách, phù hợp cho các bản vẽ chi tiết.
- Giấy Can Màu:

- Đặc điểm: Tương tự giấy can trắng nhưng được nhuộm màu, tạo độ trong suốt có màu sắc.
- Ứng dụng: Dùng trong thủ công mỹ nghệ, thiết kế đồ họa, hoặc làm giấy gói trang trí. Màu sắc đa dạng giúp tăng tính thẩm mỹ.
- Giấy Can Kỹ Thuật:
- Đặc điểm: Dày hơn giấy can thông thường (40-80 g/m²), bền, ít trong suốt hơn, bề mặt nhẵn.
- Ứng dụng: Thích hợp cho bản vẽ kỹ thuật, kiến trúc, hoặc kỹ thuật, đòi hỏi độ chính xác và bền bỉ.
- Giấy Can Cao Cấp:

- Đặc điểm: Rất mỏng (dưới 25 g/m²), cực kỳ trong suốt, bề mặt mịn, chất lượng cao.
- Ứng dụng: Dùng cho các bản vẽ nghệ thuật, thiết kế cao cấp, hoặc in ấn chuyên nghiệp. Phù hợp với các dự án đòi hỏi độ chính xác cao và thẩm mỹ.
- Giấy Can Tự Nhiên:
- Đặc điểm: Làm từ sợi tự nhiên như bông, lanh, hoặc gai dầu, mỏng (25-40 g/m²), màu nâu hoặc ngả vàng, bề mặt hơi thô.
- Ứng dụng: Dùng cho thủ công mỹ nghệ, bao bì, hoặc các sản phẩm mang tính cổ điển, tự nhiên.
IV. Ứng dụng của giấy can trong đời sống
Nhờ đặc điểm giấy can trong suốt độc đáo và khả năng bám mực/chì tốt, giấy can được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành nghề chuyên môn và cả trong đời sống hàng ngày.
- Vẽ và Thiết Kế:
- Bản vẽ kỹ thuật và kiến trúc: Giấy can (đặc biệt là giấy can kỹ thuật hoặc cao cấp) được dùng để vẽ và sao chép bản vẽ chi tiết nhờ độ trong suốt, giúp dễ dàng sao chép hình ảnh hoặc bản vẽ gốc.
- Mỹ thuật: Nghệ sĩ sử dụng giấy can trắng hoặc màu để phác thảo, vẽ lớp, hoặc tạo hiệu ứng ánh sáng trong tranh.

- In Ấn và Sao Chép:
- In bản đồ: Giấy can trong suốt hoặc bán trong suốt được dùng để in bản đồ, sơ đồ, hoặc hướng dẫn sử dụng, tận dụng khả năng nhìn xuyên thấu.
- Sao chép bản vẽ: Dùng để sao chép các bản vẽ chi tiết từ bản gốc mà không cần mực in trực tiếp.
- Bao Bì và Gói Hàng:
- Túi giấy và bao bì: Giấy Kraft và giấy can tự nhiên thường được dùng làm túi giấy, bao bì thực phẩm, hoặc gói quà nhờ độ bền và tính thẩm mỹ.
- Gói quà và trang trí: Giấy can màu hoặc giấy can cao cấp được dùng để gói quà, làm phong bì, hoặc trang trí nhờ vẻ ngoài bắt mắt.
- Thủ Công Mỹ Nghệ:
- Trang trí: Giấy can được sử dụng trong các dự án thủ công như làm hoa giấy, đèn lồng, hoặc các sản phẩm trang trí nhờ khả năng dễ cắt, gấp, và tạo hình.
- Dự án sáng tạo: Dùng để tạo các sản phẩm mỹ nghệ độc đáo như mô hình giấy, origami, hoặc đồ trang trí.
V. Cách chọn giấy can phù hợp với nhu cầu
Với sự đa dạng về định lượng giấy can và kích thước, cần cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên mục đích sử dụng cụ thể của mình.
- Vẽ và thiết kế: Nếu bạn cần vẽ chi tiết hoặc sao chép bản vẽ, hãy chọn giấy can trắng (25-40 g/m²) hoặc giấy can kỹ thuật (40-80 g/m²) vì độ trong suốt và độ bền phù hợp.
- In ấn và sao chép: Dùng giấy can in ấn hoặc giấy can cao cấp (dưới 25 g/m²) để in bản đồ, sơ đồ, hoặc tài liệu cần độ trong suốt.
- Bao bì: Giấy Kraft (60-100 g/m²) hoặc giấy can tự nhiên thích hợp cho túi giấy, bao bì thực phẩm, hoặc gói quà do độ dai và thẩm mỹ.
- Thủ công mỹ nghệ: Giấy can màu hoặc giấy can tự nhiên phù hợp để làm hoa giấy, đèn lồng, hoặc đồ trang trí nhờ tính linh hoạt và dễ tạo hình.
- Dự án đặc biệt: Giấy can cao cấp hoặc giấy can kỹ thuật phù hợp cho các dự án đòi hỏi độ chính xác cao, như thiết kế thời trang hoặc bản vẽ nghệ thuật.
VI. Giấy can có thể mua ở đâu?
Bạn có thể tìm mua giấy can tại các địa điểm sau:
- Cửa hàng Văn phòng phẩm: Đây là nơi phổ biến nhất để mua giấy can tờ với các khổ A thông dụng (A4, A3) và một số định lượng giấy can phổ biến.

- Cửa hàng Vật tư Kỹ thuật/Đồ họa: Các cửa hàng chuyên cung cấp dụng cụ và vật liệu cho kỹ sư, kiến trúc sư, họa sĩ thường có đầy đủ các loại giấy can với nhiều định lượng, kích thước (giấy can khổ A0, A1, A2...)
- Cửa hàng Họa phẩm: Tương tự như cửa hàng vật tư đồ họa, các cửa hàng họa phẩm cũng bán giấy vẽ can cho mục đích nghệ thuật và thủ công.
- Các Nền tảng Thương mại Điện tử: Các sàn thương mại điện tử lớn cung cấp đa dạng giấy can từ nhiều nhà cung cấp khác nhau, tiện lợi cho việc so sánh giá và mua hàng trực tuyến.
- Các Công ty/Nhà phân phối Giấy: Đối với nhu cầu mua số lượng lớn hoặc các loại giấy can đặc thù, bạn có thể liên hệ trực tiếp với các công ty hoặc nhà phân phối giấy.
VII. Câu hỏi thường gặp về giấy can
Dưới đây là giải đáp nhanh cho một số câu hỏi thường gặp về giấy can:
- Giấy can có in được không?
Có. Giấy can cho máy in phù hợp (thường là máy in laser hoặc máy in phun chuyên dụng) có thể in được. Cần lưu ý loại mực và cài đặt máy in.
- Giấy can có vẽ bằng màu nước được không?
Không phù hợp. Giấy can mỏng và không được thiết kế để chịu nước, dễ bị nhăn, cong vênh hoặc rách khi tiếp xúc với màu nước.
- Định lượng giấy can nào tốt nhất để vẽ kỹ thuật/kiến trúc?
Thường là loại có định lượng giấy can trung bình, từ 70gsm đến 110gsm. Mức này cân bằng tốt giữa độ trong suốt, độ bền và khả năng chịu mực/chì.
- Giấy can có bền không?
Loại giấy can chất lượng tốt khá bền, ít bị ố vàng, giòn mục theo thời gian nếu được bảo quản đúng cách (tránh ánh nắng, độ ẩm).
Giấy can không chỉ giúp bạn tái tạo chính xác các chi tiết mà còn mở ra không gian sáng tạo không giới hạn. Hãy chọn giấy can chất lượng để đảm bảo mọi tác phẩm của bạn đạt được độ hoàn hảo cao nhất.
||Tham khảo bài viết khác: