Tìm hiểu mô hình Canvas trong thời đại kinh doanh bùng nổ hiện nay

Canvas là một mô hình kinh doanh không còn xa lạ đối với các doanh nghiệp lớn cũng như các nhà khởi nghiệp. Vậy bạn đã biết về mô hình hiện đại này chưa? Hãy cùng Printgo khám phá những điều thú vị về mô hình Canvas này nhé.

Thế nào là mô hình kinh doanh Canvas?

Business Model Canvas (BMC), viết ngắn gọn Canvas, là công cụ xây dựng mô hình kinh doanh, bán hàng hiện đại được sáng lập bởi Alexander Osterwalder và Yves Pigneur. Mô hình này mang tính tối ưu, trực quan, được lòng rất nhiều doanh nghiệp, nhà quản trị tin tưởng lựa chọn để xác định cũng như truyền tải ý tưởng kinh doanh nào đó.

Mô hình BMC hay còn gọi là Canvas

Mô hình này cung cấp cho nhà quản lý cái nhìn tổng quát, toàn diện về tình hình doanh nghiệp, giúp họ phân tích những yếu tố tác động ảnh hưởng đến quá trình kinh doanh. Canvas được rất nhiều doanh nghiệp lớn tầm cỡ quốc tế ưu ái áp dụng như Google, Apple, BMW,...Canvas còn giúp cho người sử dụng đánh giá những hoạt động kinh doanh truyền thống từ đó đưa ra những đổi mới vào mô hình kinh doanh tổ chức. 

Từ hình ảnh về mô hinh Canvas, người đọc có thể nhận ra bên trái là yếu tố liên quan đến nội bộ doanh nghiệp, bên phải là tập trung vào khách hàng của họ hay còn gọi là yếu tố bên ngoài. Đây có thể coi là những giá trị được trao đổi giữa doanh nghiệp và thị trường mục tiêu của họ.

Ưu điểm mô hình BMC đem lại

Mô hình BMC ngày càng phổ biến trong kinh doanh, giúp cải tiến hoạt động kinh doanh sao cho phù hợp với xu hướng hiện đại. Một số ưu điểm của Canvas có thể liệt kê ở đây:

Sự thuận tiện, linh hoạt

Mô hình được phác họa trên một trang giấy, giúp cho người dùng có thể chỉnh sửa, bổ sung ý kiến, quan điểm. Tất cả mọi trải nghiệm đều trở nên dễ dàng, linh hoạt ở bất cứ đâu.

Nâng cao sự tập trung

Thay vì phải thực hiện ra rất nhiều trang giấy truyền thống, trang trình chiếu khác nhau, thì nay chỉ với một mô hình được thể hiện tất cả trong một trang. Điều này giúp cho người theo dõi được tập trung hơn, không bị chán nản, bối rối trước những kiến thức khổng lồ.

Tiết kiệm thời gian, chi phí

Khi mô hình Canvas được đưa ra, người ta sẽ không mất quá nhiều thời gian để đọc, dễ quan sát, dễ hiểu, có thể tiếp cận gần hơn với ý tưởng mà người thực hiện muốn truyền đạt.

Tại sao doanh nghiệp nên sử dụng mô hình kinh doanh Canvas

Tư duy trực quan

Mô hình BMC giúp con người có cái nhìn tổng quát, trực quan để có thể cân nhắc, đưa ra quyết định một cách đơn giản hơn. Một bản phân tích ngắn gọn, bao quát, chỉ ra được những vấn đề ảnh hưởng tới doanh nghiệp, đồng thời giúp định hướng được lối đi thông qua mô hình cho tổ chức.

Đơn giản, nhanh chóng, tiện lợi

Từ một tấm áp phích mô phỏng theo mô hình Canvas, mọi người có thể dễ dàng quan sát, dán những mảnh giấy nhỏ ghi chú những thông tin cần thiết lên đó, theo dõi sự thay đổi trong tương lai.

Nắm bắt mối liên quan giữa 9 thành tố

Business Model Canvas cho phép người dùng nắm được mối quan hệ của 9 yếu tố trụ cột và có thể thay đổi linh hoạt chúng để giúp hoạt động kinh doanh tăng thêm hiệu quả. Công cụ này giúp chúng ta khám phá  thêm những phương thức cải biến mới, cơ hội phát triển trong tương lai.

9 yếu tố trụ cột của mô hình Canvas

Dễ dàng lưu thông

Có thể nói, Canvas là công cụ đem đến rất nhiều lợi ích hữu dụng, cho phép truy cập, chia sẻ nhanh chóng, dễ dàng, việc di chuyển cũng trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Mọi người có thể mang theo bên mình, chỉnh sửa, bổ sung khi cần thiết và có thể truyền tay nhau mà không gây ra sự bất tiện nào.

Yếu tố cấu thành nên mô hình kinh doanh Canvas

Đối tác chính (Keys Partners)

Thành tố đối tác chính thể hiện mạng lưới các đối tác và những nhà cung cấp có liên quan, giúp cho mô hình BMC được đưa vào triển khai.

Doanh nghiệp và những đối tác này có mối quan hệ như: giữa người mua và người bán, liên doanh, hợp tác chiến lược với đối thủ cạnh tranh.

Doanh nghiệp và đối tác kinh doanh của mình

Những hoạt động chính (Key Activities)

Yếu tố này mô tả những công việc cụ thể mà doanh nghiệp phải thực hiện để vận hành Canvas. Câu hỏi thường được đặt ra ở phần này là:

• Những hoạt động chính nào sẽ tạo ra giá trị cho khách hàng và công ty mà doanh nghiệp phải thực hiện?

• Vấn đề cung cấp và sử dụng tài nguyên (con người/ vật lý)?

• Chiến lược sử dụng là gì gắn kết người mua hàng và tăng doanh thu?

• Kỹ năng chuyên môn? 

• Thời gian cho từng hoạt động trong bao lâu?

Những hoạt động nêu trên là hết sức quan trọng, cần thiết để mô hình Canvas phát huy tốt nhất ưu điểm mà nó đem lại.

Nguồn tài nguyên chính (Key Resources)

Trụ cột này là tiềm lực, tài sản cơ bản mà doanh nghiệp dùng để cung cấp giá trị cho khách hàng của mình. Có thể phân loại tài nguyên này bao gồm: con người, thể chất, trí tuệ và tài chính.

Tài nguyên về con người của doanh nghiệp

Việc liệt kê những tiềm lực hiện có này đóng vai trò quan trọng trong việc hình dung về sản phẩm, dịch vụ doanh nghiệp đang cung cấp, những tài nguyên nào có sẵn để dử dụng giúp tiết kiệm chi phí. Sau khi tổng hợp được tất cả các tài nguyên, doanh nghiệp sẽ đưa ra lựa chọn, đầu tư vào nguồn lực nào để đạt hiệu quả nhất.

Đề xuất giá trị (Value Proposition)

Giá trị cung cấp cho khách hàng là điều mà bất cứ doanh nghiệp nào cũng hướng tới. Những đề xuất cần có sự sáng tạo, độc đáo, khác biệt với đối thủ cạnh tranh của tổ chức.

Những câu hỏi để xác định sản phẩm hoặc dịch vụ doanh nghiệp cung cấp cho khách hàng:

• Vấn đề bạn đang giải quyết là gì?

• Nhu cầu khách hàng mà bạn muốn đáp ứng?

• Yếu tố cốt lõi bạn muốn cung cấp cho khách hàng?

Phân khúc khách hàng (Customer Segments)

Để xây dựng được mô hình Canvas thành công, doanh nghiệp cần xác định được chân dung khách hàng của mình hướng tới. Phân khúc khách hàng là phân chia họ thành từng nhóm theo các tiêu chí như: tuổi tác, nghề nghiệp, sở thích, thói quen tiêu dùng,...

Phân khúc khách hàng vô cùng quan trọng trong Canvas

Yếu tố này yêu cầu doanh nghiệp phải hiểu được khách hàng của mình là ai, nhu cầu hiện tại và tiềm năng tương lai họ đem tới như thế nào, đánh giá điểm mạnh, điểm yếu có họ để có được lựa chọn chính xác nhất.

Đánh giá được quy mô thị trường từ đó phân khúc khách hàng hợp lý sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng đưa sản phẩm, dịch vụ đến người tiêu dùng hơn.

Quan hệ khách hàng (Customer Relationships)

Sau khi xác định được chân dung khách hàng mục tiêu cho từng phân khúc thì nhà quản lý cần hiểu mối quan hệ giữa doanh nghiệp và khách hàng. Mối liên hệ này được xác định khi khách hàng tương tác với sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp.

Phân loại quan hệ khách hàng:

Giúp đỡ, bổ trợ cá nhân: mối liên hệ này giúp doanh nghiệp tương tác trực tiếp với khách hàng của mình thông qua nhân viên.

Hỗ trợ cá nhân chuyên nghiệp: giữa doanh nghiệp và khách hàng có mối liên quan chặt chẽ thông qua đại diện bộ phận sale giải quyết những thắc mắc, những câu hỏi của khách hàng.

Sự tương tác giữa khách hàng và doanh nghiệp góp phần làm nên thành công cho mô hình Canvas

Tự phục vụ: khách hàng tự phục vụ cho chính họ thông qua các công cụ mà doanh nghiệp cung cấp.

Dịch vụ tự động: hệ thống tự phục vụ được cá nhân hóa, ưu tiên trải nghiệm khách hàng.

Cộng đồng: Cho phép doanh nghiệp và khách hàng giao tiếp trực tiếp với nhau. Cộng đồng lập ra cho phép khách hàng trải nghiệm, chia sẻ kinh nghiệm, trải nghiệm với nhau

Cùng sáng tạo: cho phép khách hàng tham gia trực tiếp vào quá trình sản xuất, hoàn thiện sản phẩm, dịch vụ của tổ chức.

Các kênh truyền thông (Channels)

Thành tố là cầu nối quan trọng giữa khách hàng và doanh nghiệp. Là công cụ, phương tiện cho phép khách hàng tiếp xúc, tương tác với những giá trị của doanh nghiệp thông qua kênh riêng, kênh đối tác hoặc kết hợp cả hai kênh trên.

Một số kênh phổ biến có thể liệt kê như: Facebook, email marketing, Digital Marketing, quảng cáo,...

Ví dụ một số kênh truyền thông điển hình

Cấu trúc chi phí (Cost Structure)

Yếu tố mô tả những khoản tiền doanh nghiệp đầu tư, chi trả cho các hoạt động của họ. Cơ cấu chi phí gồm có: chi phí cố định, chi phí biến đổi, tính kinh tế theo phạm vi và tính kinh tế theo quy mô.

Các nhà quản lý, chủ doanh nghiệp cần tính toán, xác định rõ mọi khoản chi cho hoạt động doanh nghiệp. Sau đó hãy thể hiện chúng lên bản mô hình Canvas một cách cụ thể, chi tiết, để có cách quan sát trực quan nhất, đồng thời lập kế hoạch đối với từng chi phí.

Các khoản chi phí cần rõ ràng, chính xác

Dòng doanh thu (Revenue Stream)

Thành tố dòng doanh thu phản ánh lượng tiền khách hàng đem đến cho công ty. Câu hỏi đặt ra cho doanh nghiệp ở đây là làm thế nào để có được doanh thu?

Các mô hình tạo doanh thù bao gồm: tăng vốn chủ sở hữu, phí dịch vụ, phí mối giới, cổ tức, trả tiền cho sản phẩm/ dịch vụ,...

Doanh thu là mục tiêu doanh nghiệp muốn đạt tới trong mô hình Canvas

Ví dụ mô hình kinh doanh Canvas của một số doanh nghiệp lớn

Đã có rất nhiều doanh nghiệp lớn trên thế giới áp dụng thành công mô hình Canvas cho tổ chức mình. Sau đây là một số ví dụ điển hình:

Mô hình Canvas của Uber

Mô hình BMC của Amazon

Mô hình kinh doanh Canvas của Facebook

Bài viết đã tổng hợp những điều cơ bản nhất của mô hình kinh doanh Canvas. Hy vọng rằng thông qua bài chia sẽ này, bạn đọc đã có được cái nhìn tổng quát nhất về Canvas và sẽ giúp ích trong việc xác định mô hình kinh doanh cho doanh nghiệp mình. Cảm ơn bạn đọc đã theo dõi!